Α. Πρόοδος της συνεργασίας με την Credit Agricole

Το τελευταίο έτος σηματοδοτήθηκε από σημαντικές εξελίξεις για την Εμπορική Τράπεζα. Μέσα στους τελευταίους 12 μήνες η Διοίκηση της Τράπεζας υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με την Credit Agricole, τη μεγαλύτερη Γαλλική τράπεζα, ενώ ταυτόχρονα αποφάσισε και υλοποιεί την αναδιάρθρωση της Τράπεζας και των θυγατρικών της.

Η συμφωνία με τη Credit Agricole δεν σταματά στη συμμετοχή της τελευταίας στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας. Η συμφωνία με τη Credit Agricole είναι συμφωνία συνεργασίας σε τομείς κλειδιά: στη διαχείριση αμοιβαίων κεφαλαίων, στη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, στην καταναλωτική πίστη, στις τραπεζασφάλειες και στην επενδυτική τραπεζική. Επιπλέον υπάρχει γενικότερη συνεργασία μεταξύ των δύο Τραπεζών όσον αφορά τις επιμέρους τραπεζικές εργασίες με επισκέψεις στελεχών της Εμπορικής Τράπεζας στη Credit Agricole και αντιστρόφως. Σε όλους αυτούς τους τομείς συνεργασίας η Εμπορική Τράπεζα θα αξιοποιήσει την τεχνογνωσία της Credit Agricole. Η τεχνογνωσία αυτή θα δώσει στην Εμπορική ένα σαφές προβάδισμα σε χώρους που παρουσιάζουν σημαντικά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης στην ελληνική αγορά.

Όσον αφορά τη διαχείριση αμοιβαίων κεφαλαίων, η Εμπορική Τράπεζα μεταβίβασε στις αρχές Αυγούστου ποσοστό 20% της θυγατρικής της Ερμής ΑΕΔΑΚ στην CREDIT AGRICOLE ASSET MANAGEMENT SA (πρώην INDOCAM SA). Με τη συμμετοχή της Credit Agricole Asset Management η Ερμής ΑΕΔΑΚ ξεκινά στις 10 Σεπτεμβρίου, τη διάθεση στην ελληνική αγορά δύο νέων αμοιβαίων κεφαλαίων εξωτερικού του Ermis European Equity Fund και του Ermis US Technology Fund. Τα αμοιβαία αυτά θα διατίθενται από το δίκτυο των υποκαταστημάτων της Εμπορικής Τράπεζας. Το ενεργητικό του Ermis European Equity Fund θα επενδύεται κυρίως σε μετοχές ευρωπαϊκών εταιρειών μεσαίας και μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Ενώ, το ενεργητικό του δεύτερου αμοιβαίου κεφαλαίου, του Ermis US Technology Fund, θα επενδύεται κυρίως σε μετοχές εταιρειών των ΗΠΑ οι οποίες δραστηριοποιούνται στο χώρο της τεχνολογίας. Η Εμπορική Τράπεζα είναι θεματοφύλακας και των δύο νέων αμοιβαίων κεφαλαίων ενώ η Credit Agricole Indosuez, θυγατρική της Credit Agricole στην παροχή επενδυτικών υπηρεσιών στη Γαλλία, θα ασκεί χρέη υποθεματοφύλακα.

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Όσον αφορά τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων έχει ήδη ιδρυθεί κοινή εταιρεία για τη διαχείριση των κεφαλαίων των θεσμικών επενδυτών και ασφαλιστικών ταμείων. Στη νέα αυτή εταιρεία η Εμπορική Τράπεζα συμμετέχει με ποσοστό 80% και η Credit Agricole Asset Management SA συμμετέχει με ποσοστό 20%. Η διοίκηση της εταιρείας έχει ήδη επιλεγεί ενώ έχουν γίνει και οι σχετικές προσλήψεις προσωπικού. Η εταιρεία αναμένει την έγκριση λειτουργίας της από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς τον Οκτώβριο και μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η νομική και οργανωτική προετοιμασία ώστε η εταιρεία να αρχίσει να λειτουργεί στις αρχές του 2002. Η εταιρεία έχει ήδη κάνει τις πρώτες παρουσιάσεις της σε Έλληνες θεσμικούς επενδυτές.

Στην καταναλωτική πίστη ιδρύεται κοινή εταιρεία με τη Sofinco για την παροχή καταναλωτικής πίστης μέσω σημείων πώλησης εκτός δικτύου καταστημάτων. Η εταιρεία θα αρχίσει να λειτουργεί εντός του 2002 ενώ η διοίκηση της εταιρείας έχει ήδη οριστεί. Μέσα στο Σεπτέμβριο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η έρευνα αγοράς και να έχουν αποφασιστεί τα συστήματα διαχείρισης κινδύνων, πωλήσεων και εξυπηρέτησης πελατών.

Στον κλάδο των τραπεζασφαλειών ιδρύθηκε από κοινού εταιρεία με την ονομασία Εμπορική Ζωής · Εμπορική Life στην οποία συμμετέχει με ποσοστό 50% η Predica, θυγατρική της Credit Agricole. Αναμένεται ότι το πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα χρησιμοποιηθεί θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει το Μάρτιο του 2002. Η έρευνα αγοράς για τα προϊόντα που έχουν ζήτηση έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να διατεθούν αρχικά 4 προϊόντα: πρόγραμμα οικογενειακής προστασίας, πρόγραμμα εξασφάλισης μέλλοντος παιδιού, κάλυψη δανείου, συνταξιοδοτικό πρόγραμμα.

Στην επενδυτική τραπεζική η Credit Agricole Indosuez θα συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας Επενδύσεων. Τον Αύγουστο το μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας Επενδύσεων αυξήθηκε κατά ?122 εκατομμύρια (41 δις δρχ). Τα προϊόντα που θα διατίθενται από την Τράπεζα Επενδύσεων έχουν αποφασιστεί και η οργάνωση της Τράπεζας αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο. Αναμένεται ότι η Τράπεζα θα λειτουργεί πλήρως μετά το Δεκέμβριο. Οι δύο χρηματιστηριακές εταιρείες του Ομίλου, η Εμπορική Χρηματιστηριακή και η Metrolife Χρηματιστηριακή, εξαγοράζονται από και ενσωματώνονται στην Τράπεζα Επενδύσεων.

Ταυτόχρονα, μέσα στους τελευταίους μήνες αποφασίστηκαν σημαντικές αλλαγές στη διάρθρωση της Τράπεζας που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των υποκαταστημάτων τόσο με τη στελέχωση τους με υπεύθυνους επιχειρήσεων και συμβούλους επενδύσεων όσο και με εξειδίκευση των καταστημάτων ανάλογα με την κατηγορία των πελατών που εξυπηρετούν. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε η αναδιάρθρωση των διευθύνσεων της Τράπεζας προκειμένου η δομή τους να ανταποκρίνεται στα πρότυπα μιας σύγχρονης και ευέλικτης Τράπεζας. Έτσι, οι κεντρικές διευθύνσεις περιορίστηκαν κατά 10 ενώ μέσα στους 12 μήνες από τον Ιούνιο του 2000 ώς τον ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ιούνιο του 2001 ο αριθμός των απασχολούμενων μειώθηκε κατά 4%, κυρίως μέσα από το σύστημα κινήτρων για εθελουσία έξοδο.

Η Διοίκηση της Τράπεζας δίνει ιδιαίτερη σημασία στην καλή λειτουργία των πληροφορικών συστημάτων. Η διαμόρφωση της τεχνολογικής πλατφόρμας της Τράπεζας εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς και το σύστημα SIGLO λειτουργεί πλέον με επιτυχία καλύπτοντας πλήρως τα δάνεια των ιδιωτών.

Παράλληλα, η Εμπορική Τράπεζα μπήκε ήδη στους τομείς της ηλεκτρονικής τραπεζικής και της τραπεζικής του διαδικτύου ενώ προχωρεί επίσης η ανάπτυξη εναλλακτικών δικτύων πώλησης, αξιοποιώντας και την τεχνογνωσία της Credit Agricole. Τέλος αποφασίστηκε σύστημα μισθολογικών κινήτρων για το προσωπικό που θα βασίζεται στα αποτελέσματα της Τράπεζας και στην επιτυχή εκτέλεση του προϋπολογισμού των μονάδων.

Β. Οι δραστηριότητες της Τράπεζας στη ΝΑ Ευρώπη

Η Τράπεζα έχει έντονη δραστηριότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω της παρουσίας των θυγατρικών της τραπεζών στην Αρμενία, Γεωργία, Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία καθώς και στην Κύπρο.

Τα βασικά μεγέθη των θυγατρικών αυτών τραπεζών παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση μέσα στο τελευταίο έτος και στόχος της Διοίκησης της Τράπεζας είναι η περαιτέρω επέκτασή της σε αυτό το χώρο και η προώθηση νέων προϊόντων με στόχο την περαιτέρω βελτίωση των αποτελεσμάτων. Η Τράπεζα δεν θα αποδεχτεί τη λειτουργία θυγατρικών που δεν έχουν προοπτικές κερδοφορίας όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Μολδαβίας όπου βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η διαδικασία εκκαθάρισης των περιουσιακών στοιχείων της Τράπεζας, ώστε να ολοκληρωθεί η αποχώρησή μας μέχρι το τέλος του 2001.

Για όλες τις θυγατρικές τράπεζες στις χώρες αυτές η επίτευξη κερδοφορίας ή η περαιτέρω αύξησή της αποτελούν πρωταρχικό στόχο για το 2002. Δεδομένης της πορείας των θυγατρικών μέσα στο 2001, ο στόχος αυτός είναι εφικτός. Πιο συγκεκριμένα, η θυγατρική μας στην Αλβανία λειτουργεί κατά τα τελευταία 2 χρόνια και έχει πετύχει θεαματική αύξηση μεγεθών και βελτίωση αποτελεσμάτων. Επιδίωξη της Τράπεζας είναι να λειτουργήσουν νέα καταστήματα στην Αλβανία. Στην Βουλγαρία λειτουργούν ήδη 2 καταστήματα και προβλέπεται η δημιουργία μικρού δικτύου με 5 νέα καταστήματα στη Σόφια και στις κυριότερες πόλεις της χώρας. Ηδη, από 1ης Οκτωβρίου αρχίζει η λειτουργία τριών καταστημάτων σε τρεις Βουλγαρικές πόλεις. Στη Ρουμανία, όπου τοποθετήθηκαν πρόσφατα νέα στελέχη, αναμένεται σημαντική αύξηση των υφισταμένων εργασιών που θα υποστηριχτεί με 5 νέα καταστήματα στο Βουκουρέστι και σε άλλες πόλεις. Η θυγατρική μας στη Γεωργία παρουσίασε τριπλασιασμό των καταθέσεων κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο και αξιόλογη αύξηση άλλων μεγεθών, ενώ οι ζημιές περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ για ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ το 2002 έχει τεθεί στόχος για κερδοφορία. Η θυγατρική μας στην Αρμενία πέτυχε διπλασιασμό του ενεργητικού και των καταθέσεων κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο και είχε για πρώτη φορά κέρδη κατά την τρέχουσα χρήση.

Η Τράπεζα θέλει επίσης να αποκτήσει αυτόνομη παρουσία στη Σερβία πιθανόν μέσω εξαγοράς Τράπεζας από αυτές που έχουν προεπιλεγεί σε συνεργασία με διεθνή ελεγκτικό οίκο και εταιρεία συμβούλων.

Τέλος, στην Κύπρο άρχισε από 1.8.2001 η λειτουργία της Εμπορικής Τράπεζας Κύπρου, ως αυτόνομης θυγατρικής εταιρείας, με τη συμμετοχή στο κεφάλαιο και Κύπριων επιχειρηματιών (25%). Η Τράπεζα στην Κύπρο στοχεύει σ΄ένα μερίδιο αγοράς της τάξης του 5% στο τέλος της επόμενης πενταετίας και σε δίκτυο 45-50 καταστημάτων, με κύριο αντικείμενο τη λιανική τραπεζική. Ηδη προσλήφθηκε ως Γενικός Διευθυντής το έμπειρο διευθυντικό στέλεχος της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου κ. Τάκης Κανάρης, και επίκειται η επιλογή της τεχνολογικής πλατφόρμας για την πλήρη αυτοματοποίηση της Τράπεζας.

Γ. Αποτελέσματα της Τράπεζας

Τα αποτελέσματα από την αναδιάρθρωση της Τράπεζας είναι ήδη ενθαρρυντικά. Παρά το γεγονός ότι η διαδικασία αναδιάρθρωσης συνεπάγεται ορισμένες αρχικές καθυστερήσεις, τα αποτελέσματα της Τράπεζας δείχνουν σταθερή βελτίωση.

Έτσι, πέραν των στοιχείων για το εξάμηνο τα οποία έδειξαν σημαντικές αυξήσεις στις χορηγήσεις και καταθέσεις, ως αποτέλεσμα της πελατοκεντρικής στροφής που έχει δοθεί στη λειτουργία της Τράπεζας, τα στοιχεία του Ιουλίου δείχνουν ότι οι χορηγήσεις και οι καταθέσεις συνεχίζουν να αυξάνουν με αυξανόμενους ρυθμούς. Οι καταθέσεις τον Ιούλιο του 2001 αυξήθηκαν από τον Ιούλιο του 2000 με ρυθμό 17,5% έναντι ετήσιου ρυθμού μεταβολής 15,3% τον Ιούνιο του 2001. Οι χορηγήσεις τον Ιούλιο του 2001 είναι αυξημένες κατά 27,3% από τον Ιούλιο του 2000 έναντι ρυθμού μεταβολής 24,9% τον Ιούνιο του 2001. Ενδεικτικά, σημειώνουμε ότι τα στεγαστικά δάνεια, χωρίς τα σεισμοδάνεια, τον Ιούλιο αυξήθηκαν σε σχέση με τον περσινό Ιούλιο με ρυθμό πάνω από 50%.

Το ενεργητικό της Τράπεζας τον Ιούλιο του 2001 είναι αυξημένο κατά 12,6% από τον Ιούλιο του 2000, ρυθμός μεταβολής σημαντικά υψηλότερος του αντίστοιχου ρυθμού που είχε καταγραφεί τον Ιούνιο του 2001 ο οποίος ήταν 9%.

Όσον αφορά το λειτουργικό κόστος η αναδιάρθρωση της δομής της Τράπεζας έχει ήδη θετικές επιπτώσεις στο κόστος λειτουργίας της. Έτσι, ο λόγος λειτουργικών δαπανών προς τα μικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσης για την Τράπεζα μειώθηκε από 51,2% τον Ιούνιο του 2000 σε 47,4% τον Ιούνιο του 2001. Ο λόγος αυτός βρίσκεται στο μέσο όρο των μεγάλων εμπορικών τραπεζών. Ο ίδιος λόγος για τον Όμιλο ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ παρέμεινε περίπου σταθερός στο 47,0%. Επιδίωξη της Διοίκησης είναι, μέσω της αναδιάρθρωσης του Ομίλου ο λόγος αυτός να μειωθεί περαιτέρω.

Η Διοίκηση της Τράπεζας δεν εφησυχάζει με τη βελτίωση των αποτελεσμάτων που έχει ήδη επιτευχθεί. Στη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας τον περασμένο Μάιο ετέθησαν σαφείς στόχοι για την επόμενη τετραετία. Ο πρώτος στόχος είναι η αύξηση των μεριδίων στην επιχειρηματική, καταναλωτική και στεγαστική πίστη κατά δύο μονάδες στο τέλος της επόμενης τετραετίας. Η επίτευξη αυτού του ενδιάμεσου στόχου, συναρτάται και με την επίτευξη του τελικού στόχου για διπλασιασμό της απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων της Τράπεζας μετά από φόρους στην ίδια χρονική περίοδο.