Υλοποίηση του Άρθρου 29 (παρ. 7, 8 και 9) του ν.4569/2018 (ΦΕΚ Α' 179)
Σε εφαρμογή της απόφασης αρ. 281/7.11.2018 του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων Α.Ε. (ATHEXCSD) και κατόπιν της από 8/11/2018 σχετικής ανακοίνωσης, υπό την ιδιότητά της ως «Διαχειριστής Συστήματος Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.)», τα τεχνικά και διαδικαστικά θέματα για την εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 7, 8 και 9 του Άρθρου 29 («Μεταβατικές και καταργούμενες διατάξεις») του ν.4569/2018 (ΦΕΚ Α' 179) ρυθμίζονται σύμφωνα με την απόφαση αρ. 7 του Διοικητικού Συμβουλίου της ATHEXCSD, την απόφαση αρ. 36 της Διοικούσας Επιτροπής Χρηματιστηριακών Αγορών (Δ.Ε.Χ.Α.) του Χρηματιστηρίου Αθηνών (Χ.Α.), καθώς και τη διαδικασία και τους ειδικότερους όρους διενέργειας των προβλεπόμενων εκποιήσεων αξιών στον Ειδικό Λογαριασμό δικαιούχων της Μερίδας τους στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.) και παρακατάθεσης του προϊόντος εκποίησης ή των μη εκποιηθεισών αξιών στο Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων (Τ.Π.Δ.) επ' ονόματι του δικαιούχου, όπως αναλυτικά προσδιορίζεται παρακάτω.
1. Μεταφορά διαθεσίμων κινητών αξιών, ελευθέρων βαρών ή κατασχέσεων, από τον ειδικό λογαριασμό σε λογαριασμό χειριστή των δικαιούχων
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν.4569/2018 (άρθρο 29 παρ. 7α), η μεταφορά των ανωτέρω υπολοίπων τίτλων από τον ειδικό λογαριασμό σε λογαριασμό χειριστή των δικαιούχων, απαιτούνταν να έχει ολοκληρωθεί εντός τριμήνου μετά την πάροδο διμήνου από την έναρξη ισχύος του νόμου, δηλ. έως και 13/3/2018. Σε εφαρμογή των από 27/3/2019 και 29/3/2019 αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) της εταιρείας Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων Α.Ε. ("ΕΛ.Κ.Α.Τ." ή "ATHEXCSD"), οι δηλώσεις μεταφοράς των δικαιούχων από τον ειδικό λογαριασμό σε λογαριασμό χειριστή έγιναν δεκτές έως την προηγουμένη της ημερομηνίας έναρξης της εκποίησης.
Η εν λόγω μεταφορά αξιών διενεργούνταν κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος στην ATHEXCSD από τους δικαιούχους ή τους αρμόδιους χειριστές, ακολουθώντας τις υφιστάμενες διαδικασίες.
Εξαιρούνται και δεν μεταφέρονται οι αξίες που βρίσκονται σε μερίδα θανόντος για τον οποίο ο θάνατος έχει γνωστοποιηθεί στην ATHEXCSD, όσες βρίσκονται στη Μερίδα Κατάθεσης Τ.Π.Δ. στο Σ.Α.Τ. καθώς και όσες είναι δεσμευμένες λόγω κατάσχεσης.
2. Νέο πλαίσιο σύστασης βαρών (ενεχύρων και άλλων επιβαρύνσεων) σε λογαριασμό χειριστή των δικαιούχων
Από 17/12/2018, τα ενέχυρα και οι άλλες επιβαρύνσεις θα συστήνονται, αντί του ειδικού λογαριασμού, σε λογαριασμό χειριστή των δικαιούχων:
- είτε από τον χειριστή, μόνο για εμπράγματες χρηματοοικονομικές ασφάλειες,
- είτε από τον Διαχειριστή Σ.Α.Τ., σύμφωνα με τα άρθρα 48, 48Α και 49 του Κανονισμού Λειτουργίας Σ.Α.Τ.
Στο νέο πλαίσιο, ο διαχειριστής Σ.Α.Τ. απαιτείται να έχει πρόσβαση στις προς ενεχυρίαση/επιβάρυνση αξίες μέσω της δέσμευσης αξιών με δήλωση πρόθεσης σύστασης βάρους από το Χειριστή (άρθρο 45 του Κανονισμού Λειτουργίας Σ.Α.Τ.), χωρίς να μεταφέρονται πλέον οι αξίες στον ειδικό λογαριασμό.
Ακολούθως, με βάση τα προσκομισθέντα έγγραφα από τους συμβαλλόμενους, ο διαχειριστής Σ.Α.Τ. θα προβαίνει σε επιβεβαίωση και οριστική καταχώριση του βάρους στο λογαριασμό Χειριστή, χωρίς να δύναται να τροποποιείται η εν λόγω επιβάρυνση από τον Χειριστή. Η άρση του βάρους θα διενεργείται αντίστοιχα από τον διαχειριστή Σ.Α.Τ. κατόπιν αίτησης του δανειστή.
3. Μεταφορά βαρών από τον ειδικό λογαριασμό σε λογαριασμό χειριστή
Εντός του διαστήματος από 13/12/2018 έως 15/4/2019, τα καταχωρισμένα βάρη (ενέχυρα, επικαρπίες και άλλες επιβαρύνσεις) στο Σ.Α.Τ. απαιτείται να μεταφερθούν από τον ειδικό λογαριασμό σε λογαριασμό χειριστή των δικαιούχων. Η διαδικασία μεταφοράς έχει ως ακολούθως:
- Τα καταχωρισμένα βάρη στον ειδικό λογαριασμό, για τα οποία τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν ορίσει κοινό Χειριστή (για την επιστροφή/λήψη ωφελημάτων), θα μεταφερθούν από την ATHEXCSD τη Δευτέρα 17/12/2018, μαζικά και αυτόματα από τον ειδικό λογαριασμό στο λογαριασμό χειριστή του δικαιούχου υπό το χειρισμό του κοινού Χειριστή, χωρίς να απαιτηθεί οι συμβαλλόμενοι να προβούν σε οποιαδήποτε ενέργεια.
- Εφόσον οι δικαιούχοι δεν επιθυμούν την παραπάνω αυτόματη μεταφορά, πρέπει να δηλώσουν άλλο Χειριστή από αυτόν που προβλέπεται στους όρους της ενεχυρίασης ή άλλης επιβάρυνσης, καταθέτοντας σχετική δήλωση τροποποίησης των όρων της ενεχυρίασης ή άλλης επιβάρυνσης στην ATHEXCSD το αργότερο έως και την 12/12/2018.
- Στο διάστημα από 18/12/2018 έως 13/3/2019, μεταφορές εναπομεινάντων βαρών (χωρίς κοινό Χειριστή) μπορούν να πραγματοποιούνται με ενέργειες των δικαιούχων, μόνο εφόσον οριστεί κοινός Χειριστής από τα συμβαλλόμενα μέρη.
- Προκειμένου να μην εκποιηθούν τα βάρη που δεν θα έχουν μεταφερθεί έως τις 13/3/2019, το πρόσωπο υπέρ του οποίου έχει συσταθεί το βάρος (δανειστής) δικαιούται να ορίσει Χειριστή της επιλογής του στο Λογαριασμό Αξιών της Μερίδας του δικαιούχου στο ΣΑΤ εντός μηνός από τη λήξη της παραπάνω προθεσμίας, δηλαδή μέχρι και την 15/4/2019. Τα εν λόγω πρόσωπα ενημερώθηκαν σχετικά από την ATHEXCSD μετά την 13/3/2019. Η περίοδος μεταφοράς ολοκληρώθηκε την Δευτέρα 15/4/2019.
- Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου για ενεχυριάσεις ή επιβαρύνσεις πολλαπλών τάξεων, με τη διενέργεια της μεταφοράς ενημερώνονται μέσω του Σ.Α.Τ. τα αντίστοιχα πρόσωπα υπέρ των οποίων έχει συσταθεί η ενεχυρίαση ή επιβάρυνση των επομένων τάξεων.
4. Αναγκαστική εκποίηση αξιών στον ειδικό λογαριασμό των δικαιούχων
Υπό τις προϋποθέσεις και χρονικές προθεσμίες που προσδιορίζονται στις παρ. 7 και 8 του Άρθρου 29 του ν.4569/2018, διενεργήθηκε αναγκαστική εκποίηση των κατασχεμένων, διαθεσίμων και βεβαρημένων κινητών αξιών που εξακολουθούσαν να τηρούνται στον ειδικό λογαριασμό των δικαιούχων, στις περιπτώσεις που δεν κατέστη δυνατή η εμπρόθεσμη μεταφορά τους σε λογαριασμό χειριστή. Συγκεκριμένα:
- Η εκποίηση διενεργήθηκε ύστερα από ανακοίνωση του διαχειριστή Σ.Α.Τ. που, σύμφωνα με την παρ. 9 του ίδιου άρθρου, δημοσιοποιήθηκε υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του διαχειριστή του Σ.Α.Τ., καθώς και σε μία (1) ημερήσια πολιτική και μία (1) οικονομική εφημερίδα, που εκδίδονται στην Αθήνα, ευρείας κυκλοφορίας σε ολόκληρη τη χώρα, τρεις (3) εργάσιμες ημέρες πριν από την εκποίηση, από μέλος διαπραγμάτευσης των Αγορών Αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών (Χ.Α.) σύμφωνα με την απόφαση αρ. 36 της Διοικούσας Επιτροπής Χρηματιστηριακών Αγορών (Δ.Ε.Χ.Α.) του Χ.Α.
- Τα εκποιούμενα χαρτοφυλάκια δικαιούχων Ειδικού Λογαριασμού ομαδικοποιήθηκαν σε πακέτα χαρτοφυλακίων αξίας €200.000 περίπου, με ημερομηνία αποτίμησης την προηγούμενη της έναρξης κάθε περιόδου εκποίησης που προσδιορίζεται από το άρθρο 29 του ν.4569/2018. Τα εν λόγω πακέτα σταθμίστηκαν ώστε να ισοκατανέμονται (pro rata) τα χαρτοφυλάκια με μικρή αξία και τίτλους χαμηλής εμπορευσιμότητας. Τα πακέτα μπορούσαν να υπερβαίνουν το ανωτέρω όριο αξίας, μόνο εφόσον περιλαμβάνουν χαρτοφυλάκιο ενός δικαιούχου Ειδικού Λογαριασμού μεγαλύτερης ή ίσης αξίας του ορίου αυτού.
- Σε κάθε περίοδο εκποίησης που προσδιορίζεται από το άρθρο 29 του ν.4569/2018, τα Μέλη καλούνται από την ATHEXCSD να συμμετάσχουν στη σχετική διαδικασία εκποίησης κατ' αλφαβητική σειρά σύμφωνα με τη λίστα που τηρείται με λατινικούς χαρακτήρες από το Χ.Α. και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της εταιρίας (www.athexgroup.gr). Με τη σχετική πρόσκληση συμμετοχής από την ATHEXCSD, στην κατάσταση που θα βρίσκεται το Σ.Α.Τ. την προηγούμενη εργάσιμη ημέρα της έναρξης κάθε περιόδου εκποίησης, τα Μέλη θα ενημερώνονται για τα ακόλουθα στοιχεία:
- το συνολικό αριθμό των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων δικαιούχων
- το συνολικό αριθμό τίτλων (ISINs) των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων δικαιούχων
- τη συνολική ποσότητα των ανωτέρω τίτλων (ISINs)
- τη συνολική αξία των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων δικαιούχων
- τον αριθμό των πακέτων εκποιούμενων χαρτοφυλακίων δικαιούχων
- Τα Μέλη διενεργούν τις εκποιήσεις χαρτοφυλακίων δικαιούχων που τους ανατίθενται από την ATHEXCSD, με προμήθεια που ορίζεται, ίδια για όλα τα Μέλη, σε ποσοστό 0,35% επί της αξίας των διενεργούμενων συναλλαγών εκποίησης, χωρίς ελάχιστη χρέωση.
- Μέσω της σχετικής αίτησης συμμετοχής στη διαδικασία διενέργειας εκποιήσεων της ATHEXCSD, η οποία υποβάλλεται από την ένατη έως την έβδομη εργάσιμη ημέρα πριν την έναρξη κάθε εκποίησης όπως έχει ανακοινωθεί από την ATHEXCSD, κάθε Μέλος δηλώνει ρητά και αμετάκλητα τη συμμετοχή του στη σχετική διαδικασία σύμφωνα με τους όρους του παρόντος, καθώς και την πρόθεσή του να αποδεχθεί είτε συγκεκριμένο αριθμό πακέτων εκποιούμενων χαρτοφυλακίων είτε αριθμό πακέτων εκποιούμενων χαρτοφυλακίων χωρίς όριο. Επιπλέον, δηλώνει το Διεθνή Αριθμό Τραπεζικού Λογαριασμού (IBAN) που τηρεί στην ALPHA BANK, στον οποίο θα διενεργείται η πίστωση της προμήθειάς του (0,35%) και των εξόδων του [δικαιώματα ATHEX (0,0125%) & ATHEXCLEAR (0,02%)] για τις διακανονισθείσες συναλλαγές εκποίησης.
- Τα πακέτα εκποιούμενων χαρτοφυλακίων δικαιούχων Ειδικού Λογαριασμού ανατίθενται προς εκποίηση στα συμμετέχοντα Μέλη από την ATHEXCSD με τυχαίο τρόπο και η σχετική ανάθεση διενεργείται πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν την εκποίηση και δημοσιοποιείται από την ATHEXCSD, με τα μέσα της παραγράφου 9 του Άρθρου 29 του ν.4569/2018, τρεις (3) εργάσιμες ημέρες πριν την έναρξη της εκποίησης.
- Η ATHEXCSD ενημερώνει τα συμμετέχοντα Μέλη μέσω αρχείου (σε μορφή csv) για τα στοιχεία των δικαιούχων Ειδικού Λογαριασμού των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων την τρίτη εργάσιμη ημέρα πριν την έναρξη της εκποίησης και τα Μέλη γνωστοποιούν αμελλητί στην ATHEXCSD μέσω του ίδιου αρχείου τον Κωδικό Πελάτη κάθε δικαιούχου το αργότερο στο τέλος της δεύτερης εργάσιμης ημέρας πριν την έναρξη της εκποίησης.
- Την προηγούμενη εργάσιμη ημέρα πριν την έναρξη της εκποίησης η ATHEXCSD ενημερώνει τα συμμετέχοντα Μέλη μέσω αρχείου (σε μορφή txt και csv) για τα ανατιθέμενα προς εκποίηση χαρτοφυλάκια. Επισημαίνεται ότι το Μέλος δεν απαιτείται να προβεί στη δημιουργία Λογαριασμού Χειριστή στο Σ.Α.Τ. για τους δικαιούχους των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων.
- Η διαδικασία εκποιήσεων διενεργείται στην τιμή κλεισίματος αποκλειστικά από εντολές πώλησης με τιμή στο κλείσιμο (At The Close ATC) σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.3.4.2 του Κανονισμού Χρηματιστηρίου Αθηνών.
- Οι εκποιήσεις διενεργούνται καθημερινά από την ημερομηνία έναρξής τους σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της ATHEXCSD και διαρκούν μέχρι την ολοκλήρωση της εκποίησης των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων ή τη λήξη της περιόδου εκποίησης.
- Τα συμμετέχοντα Μέλη υποχρεούται να καταχωρούν καθημερινά εντολές πώλησης για τα ανεκτέλεστα υπόλοιπα των εκποιούμενων χαρτοφυλακίων, έως την ολοκλήρωση της εκποίησής τους ή τη λήξη της περιόδου εκποίησης, καταχωρώντας τις αντίστοιχες εντολές με χρονική προτεραιότητα.
- Τα συμμετέχοντα Μέλη θα αποστέλλουν στην ATHEXCSD:
- Καθημερινά, έως τις 19:00 της ημερομηνίας κατάρτισης συναλλαγών εκποίησης (T), τα στοιχεία των συναλλαγών εκποίησης που διενήργησαν την ημέρα αυτή, μέσω αρχείου (σε μορφή csv) που για κάθε συναλλαγή εκποίησης θα περιλαμβάνει τα εξής: κωδικό του Μέλους, ημερομηνία συναλλαγής, κωδικό πελάτη, isin, ποσότητα, τιμή στο κλείσιμο και συνολική αξία.
- Έως την επομένη (T+1) της ημερομηνίας κατάρτισης συναλλαγών εκποίησης (Τ), τα πινακίδια συναλλαγών εκποίησης ανά δικαιούχο (Κωδικό Πελάτη) και ημερομηνία (Τ), μέσω αρχείου (σε μορφή PDF) που εκτός των αναλυτικών στοιχείων συναλλαγής θα περιλαμβάνουν την προμήθεια του Μέλους (0,35%) και τα δικαιώματα ATHEX και ATHEXCLEAR (0,0125% & 0,02% αντίστοιχα).
- Επισημαίνεται ότι η χρέωση της γνωστοποίησης λογαριασμού και ο αναλογούν φόρος πωλήσεων των συναλλαγών εκποίησης παρακρατείται από την ATHEXCSD από το προϊόν εκποίησης του εκποιούμενου χαρτοφυλακίου δικαιούχου και αποδίδεται αντίστοιχα στην ATHEXClear και στη Φορολογική Διοίκηση. Οι χρεώσεις ATHEXCSD που αντιστοιχούν στις συναλλαγές εκποίησης ανά Ειδικό Λογαριασμό δικαιούχου δεν μπορεί να υπερβαίνουν το συνολικό προϊόν αυτής.
- Η εκκαθάριση των συναλλαγών εκποίησης που διενεργούνται σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, διεξάγεται μέσω της ΑΤΗΕΧClear σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Κινητών Αξιών σε Λογιστική Μορφή. Για το διακανονισμό των σχετικών συναλλαγών εκποίησης η ATHEXCSD ενεργεί ως αποκλειστικός Χειριστής στους Λογαριασμούς Αξιών των Μερίδων των δικαιούχων, για τις κινητές αξίες των οποίων διενεργείται η εκποίηση σύμφωνα με τις διαδικασίες της.
- Τα συμμετέχοντα Μέλη, μετά την υποβολή της αίτησης συμμετοχής στη διαδικασία εκποίησης της ATHEXCSD, υποχρεούνται να ενεργήσουν σχετικά με την έγκαιρη υποβολή προς την ATHEXClear της απαιτούμενης Κοινής Δήλωσης του Χειριστή 014 («ΕΛΚΑΤ ΕΚΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν.4569/2018») και του αρμόδιου Εκκαθαριστικού Μέλους (βάσει σχετικού υποδείγματος του Παραρτήματος Α της απόφασης 11 της ATHEXClear), ώστε να παρέχεται η δυνατότητα μετάθεσης των σχετικών συναλλαγών εκποίησης από το αρμόδιο Εκκαθαριστικό Μέλος προς το Χειριστή 014.
- Το αρμόδια Εκκαθαριστικά Μέλη μεταθέτουν τις συναλλαγές εκποίησης στο Χειριστή 014 (ATHEXCSD) έως την Τ+1 (πριν της 16:00) ώστε να μην επιβαρυνθούν με πρόσθετο κόστος. Μόνη προϋπόθεση αποτελεί, οι προς μετάθεση συναλλαγές εκποίησης να έχουν καταρτιστεί αποκλειστικά στην τιμή κλεισίματος.
- Την επομένη του διακανονισμού τα συμμετέχοντα Μέλη ενημερώνονται για την προμήθεια (0,35%) και τα έξοδά τους [δικαιώματα ATHEX (0,0125%) & ATHEXCLEAR (0,02%)] ανά συναλλαγή εκποίησης και διενεργείται από την ATHEXCSD η πίστωση του αντίστοιχου συνολικού χρηματικού ποσού στον Τραπεζικό Λογαριασμό ALPHA BANK που έχουν δηλώσει στην Αίτηση Συμμετοχής τους στη διαδικασία εκποίησης.
- Οι συμβαλλόμενοι συμφωνούν ότι κάθε διαφορά σχετικά με την ερμηνεία/ή και εφαρμογή/ή και τήρηση των όρων της παρούσας θα υπάγεται στα καθ΄ ύλην αρμόδια δικαστήρια της Αθήνας.
5. Προγραμματισμός εργασιών αναγκαστικής εκποίησης τίτλων στο ειδικό λογαριασμό των δικαιούχων
Ειδικότερα, κατά κατηγορία εκποιούμενων τίτλων, οι σχετικές εργασίες προγραμματίστηκαν και εκτελέστηκαν ως εξής:
5.1. Εκποίηση κατασχεμένων αξιών
Εντός της ανωτέρω περιόδου εκποιήσεων των κατασχεμένων αξιών, προέκυψαν νέες αξίες στον ειδικό λογαριασμό, λόγω εταιρικών πράξεων και ακολούθησε πρόσθετη ανάθεση εκποίησης στο Μέλος που είχε ήδη λάβει εντολή εκποίησης για τον επενδυτή. Για τις αξίες που είχαν δεσμευθεί λόγω κατάσχεσης, ενημερώθηκαν οι δικαιούχοι από την ATHEXCSD προκειμένου να τις μεταφέρουν σε λογαριασμό Χειριστή έως τις 11/12/2018. | ||
5.2. Εκποίηση διαθεσίμων αξιών
Εντός της ανωτέρω περιόδου εκποιήσεων των διαθεσίμων αξιών, προέκυψαν νέες αξίες στον ειδικό λογαριασμό λόγω ειδικών εργασιών (μετατροπή αλλοδαπών αξιών που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών) και ακολούθησε πρόσθετη ανάθεση εκποίησης στο Μέλος που ήδη είχε λάβει εντολή εκποίησης για τον επενδυτή. | ||
5.3. Εκποίηση βεβαρημένων αξιών λόγω ενεχύρου ή επικαρπίας
| ||
5.4. Παρακατάθεση προϊόντος εκποίησης αξιών ή μη εκποιηθεισών αξιών στο Τ.Π.Δ.Για τις χρηματικές παρακαταθήκες, η ATHEXCSD αφαίρεσε από το καθαρό προϊόν της εκποίησης τις οφειλές των δικαιούχων για δικαιώματα τήρησης τίτλων στον ειδικό λογαριασμό και τα δικαιώματα του ΤΠΔ. Κατόπιν, κατέθεσε το υπόλοιπο ποσό στο Τ.Π.Δ. για λογαριασμό των δικαιούχων (οι αριθμοί των γραμματίων και οι ημερομηνίες σύστασης παρακαταθήκης αναφέρονται παραπάνω). Οι αυτούσιες παρακαταθήκες, παρότι κατατέθηκαν εμπρόθεσμα από την ATHEXCSD, έγιναν δεκτές από το ΤΠΔ στις 14/11/2019 και 15/11/2019 (οι αριθμοί των γραμματίων αναφέρονται παραπάνω). Η αποτίμηση των αξιών έγινε βάσει της τιμής κλεισίματος της Παρασκευής 8/11/2019, κατόπιν απαίτησης του ΤΠΔ για προσκόμιση νεότερου αρχείου με εγγύτερα δεδομένα. Τα αρχεία οριστικοποιήθηκαν την Δευτέρα 11/11/2019 και υποβλήθηκαν οριστικά στο ΤΠΔ την Τετάρτη 13/11/2019. |